Ngày đăng: 10:50 PM 03/07/2024 - Lượt xem: 426
Từ khi thành lập chùa đến nay gần 100 năm lịch sử, chùa Bác Ái đã trở thành một điểm nhấn không thể thiếu trong lịch sử hình thành và phát triển tỉnh Kon Tum nói chung, Phật giáo tỉnh Kon Tum nói riêng. Trong thời gian đầu, khi mới thành lập, chùa chỉ mang tính chất phục vụ nhu cầu tâm linh của người dân. Sau khi cuộc sống của người dân dần ổn định hơn, họ bắt đầu có nhu cầu tìm hiểu về giáo lý Phật giáo để hóa giải khổ đau trong cuộc sống, tìm về những phương pháp Phật dạy để hóa giải những hiềm khích, bất hòa trong gia đình, trong mối quan hệ vợ chồng, bạn bè, hàng xóm, rộng hơn là những mối quan hệ xã hội.
Để giải quyết những vấn đề này, dưới thời Ngài An Chánh làm Trụ trì, chùa đã thường xuyên tổ chức những buổi giảng dạy giáo lý vào ngày 30 và 14 hằng tháng sau khóa lễ sám hối. Tiếp theo đó là những khóa tu thọ Bát quan trai vào ngày Rằm và mùng Một hằng tháng. Theo dữ liệu hình ảnh còn sót lại, mỗi khóa tu như vậy có đến cả trăm người tham gia. Chương trình khóa tu được tổ chức trong vòng 24 tiếng đồng hồ, có một thời khóa biểu giờ giấc cụ thể. Buổi sáng, 8 giờ là lễ truyền giới, 9 giờ 30 phút là lúc nghe giảng giáo lý, 11 giờ thọ trai; buổi chiều, 2 giờ nghe giảng, 4 giờ tụng kinh chiều, 5 giờ ăn cơm, 7 giờ tối tụng kinh, 9 giờ ngồi thiền 15 phút, 9 giờ 30 chỉ tịnh; sáng hôm sau, mọi người sẽ trở về nhà. Cách thức tổ chức khóa tu như vậy cho đến đời Hòa thượng Chánh Quang vẫn còn duy trì. Tuy nhiên, vì những lý do khách quan, đến năm 2018 thì tạm ngưng thời khóa tu học trên.
Theo Hòa thượng Chánh Quang, vì khóa tu này chỉ toàn quy tụ những vị lớn tuổi và ít có thế hệ thanh thiếu niên nào tham gia, nên hầu như nhu cầu giảng dạy giáo lý không còn diễn ra thường xuyên vì đa phần người lớn tuổi thì khả năng tiếp thu kiến thức rất hạn chế. Cho nên, khóa tu đã biến thành những buổi lễ cầu nguyện thuần tuý mang tính chất tín ngưỡng tôn giáo, mà lễ cầu nguyện thì ngày nào cũng có, nên không cần phải tổ chức thêm nữa. Từ đó, Ngài đã cho dừng lại để nghiên cứu những chương trình hoạt động khác thích hợp hơn, làm sao để thu hút được nhiều tầng lớp trẻ tham dự.
Mặt khác, năm 1954, dưới sự chủ trì của Hòa thượng An Chánh, chùa Bác Ái đã thành lập tổ chức “Gia đình Phật tử Bác Ái”, quy tụ được rất nhiều tầng lớp trẻ tham gia, trong tổ chức này được Ngài đào tạo bài bản hơn, có lớp giáo lý do chính Ngài giảng dạy hằng tuần, đây là những thế hệ trẻ năng động của Phật giáo. Trong thời gian ngắn, chùa đã quy tụ được hàng trăm Phật tử tham gia sinh hoạt. Tổ chức Gia đình Phật tử Bác Ái này vẫn còn tồn tại và phát triển đến ngày nay. Đây là một trong những điểm sáng trong quá trình đào tạo và hoằng pháp lợi sanh của các vị Trụ trì tại chùa Bác Ái.
Bên cạnh đó, từ năm 1961, Hòa thượng An Chánh thường xuyên mở những lớp học phụ đạo, miễn phí học phí cho các em học sinh Tiểu học, ngoài ra còn mở thêm lớp Mẫu giáo tại dãy nhà Tây lang. Từ đó đến nay, chùa đã đào tạo ra nhiều thế hệ trẻ nhiệt huyết năng nổ, sống đạo đức có trách nhiệm với bản thân và xã hội, đó cũng là những đóng góp tích cực của chùa về những lĩnh vực giáo dục.
Ngoài thời khóa hằng ngày như những ngôi chùa khác trên cả nước, chùa Bác Ái còn có nhiều lễ thường niên như: Phật đản, lễ Vu lan là hai ngày lễ quan trọng nhất của chùa. Ngoài ra, còn có những lễ khác như: Thượng nguyên rằm tháng Giêng, Hạ nguyên rằm tháng Mười, lễ vía Bồ Tát Quan Âm vào ngày 19 tháng 6, đặc biệt là ngày giỗ tổ 23 tháng 8 hằng năm. Những ngày này, chùa thường tổ chức hội cắm trại giao lưu mấy ngày liền, trong đó còn tổ chức nhiều trò chơi dân gian rất vui nhộn, thu hút nhiều thành phần về tham dự, ngoài người Kinh ra, đặc biệt hơn nữa là có sự tham gia của hàng trăm đồng bào các dân tộc thiểu số.
Lễ Phật đản: Đây là ngày lễ lớn không những của chùa Bác Ái mà là ngày lễ của toàn nhân loại, là ngày kỷ niệm Phật sinh ra đời. Lễ này diễn ra chính vào ngày rằm, nhưng trước đó nửa tháng, phải chuẩn bị trang trí, treo cờ là điều không thể thiếu, trên con đường Mạc Đỉnh Chi được treo cờ Phật giáo vàng rực; bên trong chùa thì treo băng rôn biểu ngữ với những từ ngữ thể hiện sự hân hoan và ca ngợi Đức Phật. Trước cổng chùa, dựng một lễ đài lớn tôn trí tượng Phật đản sanh đứng trên quả địa cầu, phía trước tượng là bàn hương án bày biện những vật phẩm dâng cúng, trên lễ đài còn một tượng Phật đản sanh nhỏ để chuẩn bị sáng 15 tháng 4 âm lịch cử hành nghi thức tắm Phật, đây là nghi thức chính của lễ. Trước khi có vườn Lâm Tỳ Ni do Ngài Chánh Quang thiết kế xây dựng năm 2007 thì hàng năm ngày này cũng dựng một vườn như vậy để kỷ niệm. Đến sáng 4 giờ ngày mùng 08 tháng 4, chùa đánh ba hồi chuông trống Bát nhã để rước Phật đản sanh.
Trong những ngày này, chùa thường tổ chức hội cắm trại diễn ra từ hai đến ba ngày trong khuôn viên chùa. Tùy vào thời gian các em học sinh nghỉ hè sớm hay muộn, có khi hội trại diễn ra trong một tuần quy tụ hàng trăm người về tham dự, trong những ngày hội trại tổ chức kèm những trò chơi dân gian như nhảy sạp, hát vè, đốt lửa trại, truy tìm mật thư… Đêm đốt lửa trại, mọi người nắm tay nhau ca múa hát, cùng ôn lại những câu chuyện về lịch sử Đức Phật.
Đến 8 giờ sáng ngày 14, chính thức cử hành lễ Phật đản, mọi người đến dự rất đông. Ngày này, chùa có làm cơm chay đãi dọn. Đêm 14, chùa tổ chức diễn văn nghệ cho mọi người đến xem rất đông, các em trong “Gia đình Phật tử” là nhân lực chính phục vụ trong đêm văn nghệ này, chương trình văn nghệ gồm có múa, hát, hài kịch, đặc biệt là dựng lại những câu chuyện về lịch sử Đức Phật. Tuy thời đại đã thay đổi nhiều, văn hóa cũng có nhiều biến thiên, nhưng đến hiện tại vào ngày lễ này chùa vẫn tổ chức như thế, có thể thấy đây là một truyền thống đẹp cần giữ gìn và phát huy.
Lễ Vu lan: Tổ chức vào ngày rằm tháng 7, đây cũng là một lễ quan trọng của Phật giáo, thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn, tinh thần đền ơn của lớp trẻ đối với những bậc tiền bối, đặc biệt là ông bà cha mẹ. Trước kia, lễ Vu lan là lễ riêng của Phật giáo, nhưng ngày nay đã trở thành lễ hội được nhiều người biết đến và tích cực hưởng ứng, gần như là lễ hội của mọi nhà.
Trong lễ này từ ngày mùng Một, chùa làm lễ khai kinh và bắt đầu tụng kinh Vu lan - Báo hiếu hằng đêm vào lúc 7giờ. Đây là hai bài kinh nói về công ơn cha mẹ và phương pháp báo hiếu hai đấng sinh thành, tụng cho đến ngày rằm. Những ngày này, số lượng tín đồ về tụng kinh rất đông, có người về từ rất sớm để ghi danh sách kỳ siêu cho thân nhân, trong buổi lễ tụng kinh có phục nguyện hồi hướng phước đức kỳ siêu cho những người đã mất, tụng kinh liên tục cho đến sáng 15 là chính thức làm lễ Vu lan báo hiếu. Ngoài ra, có chương trình cài hoa hồng, người còn đầy đủ cả cha lẫn mẹ thì được cài lên ngực đóa hoa hồng đỏ, ai đã mất cha hoặc mẹ hoặc cả hai thì cài hoa hồng trắng. Buổi lễ diễn ra rất trang trọng, trong đó có đọc bài cảm tưởng về cha mẹ, có người nghe xong vì không kiềm nén nỗi xúc động khi cảm thấy mình chưa làm tròn bổn phận với cha mẹ nên đã rơi nước mắt. Lễ cũng tổ chức hội cắm trại nhiều ngày, nhiều trò chơi dân gian và diễn văn nghệ với tên gọi “Tri ân và báo ân”, đây là lễ hội lớn thứ hai của chùa.
Hội tết Nguyên đán và rằm tháng Giêng: Tết Nguyên đán là lễ hội truyền thống của dân tộc Việt Nam, chùa Bác Ái cũng không ngoại lệ, từ sáng mùng Một âm lịch đến hết rằm tháng Giêng, chùa luôn tất bật trong việc đón khách. Trước đó nửa tháng, chùa đã có những hoạt động chuẩn bị, như trang trí trong khuôn viên chùa bằng việc treo cờ, làm những tiểu cảnh mang ý nghĩa hòai niệm về mùa xuân truyền thống của dân tộc. Ngoài ra, chùa còn chuẩn bị những phần lộc xuân để phát cho khách viếng thăm.
Đúng 12 giờ đêm 30 tết, chùa cử hành lễ đón giao thừa, đánh chín hồi chuông trống vang trời để đón chào thời khắc năm mới tiếp bước năm cũ, lúc này hàng ngàn du khách vào chùa lạy Phật. Bắt đầu từ mùng Một đến rằm, ngày nào cũng có khách tới viếng chùa xin lộc bình an.
Đến sáng mùng Tám tháng Giêng, chùa khai Đàn Dược Sư pháp hội, bắt đầu tối hôm đó trì tụng kinh và chú Dược Sư đến rằm để cầu nguyện cho người người được bình an hạnh phúc, thế giới được hòa bình. Trên chánh điện có thiết bàn lễ, trên đó thỉnh tôn tượng bảy vị Phật Dược Sư, bên trái và phải là hai tháp nước cúng, chính giữa bàn hương án, còn có tháp đèn bảy tầng, mỗi tầng có bảy ngọn đèn thắp liên tục trong bảy ngày để hành lễ. Đến ngày thứ bảy, pháp hội Dược Sư hoàn mãn, lễ tạ đàn được tổ chức long trọng vào ngày rằm, khách thập phương về chùa rất đông để dâng sớ cầu nguyện được bình an trong năm. Trong ngày này, chùa có nấu cơm chay đãi khách, mọi người ai cũng thích được về chùa ăn bữa cơm đầu năm để đem cái ấm no này về nhà, nên ngày này khách về cả ngàn người đông như đi trảy hội.
Lễ giỗ tổ: Đây là lễ Huý kỵ Hòa thượng An Chánh, từ năm 1990 đến nay, hằng năm vào ngày 22 và 23 tháng 8 âm lịch. Vào ngày này, chư Tăng từ Bình Định, Quảng Ngãi đến tham dự rất đông, đêm 22, chùa làm lễ khai kinh, tiếp đó là nhiễu tháp ba vòng, trưa 23 là lễ chính, sáng 10 giờ cúng ngọ, sau đó cúng giác linh, 11 giờ 30 là lễ cúng dường trai tăng. Hòa thượng là người có công rất lớn với Phật giáo tỉnh Kon Tum, đặc biệt là chùa Bác Ái với 40 năm Trụ trì, nên tầm ảnh hưởng của Ngài rất lớn đến tín đồ Phật tử.
Theo thống kê dân cư tỉnh Kon Tum năm 2019, toàn tỉnh có hơn 53% là đồng bào dân tộc thiểu số, cuộc sống còn nhiều khó khăn, nên Phật giáo tại địa phương rất lưu tâm đến những công tác đối với đồng bào dân tộc. Theo lời kể của Hòa thượng Chánh Quang, từ thời Ngài An Chánh còn làm Trụ trì, chùa đã có những hoạt động từ thiện giúp đỡ những đồng bào dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn. Vào những ngày lễ lớn như rằm tháng Giêng, rằm tháng Tư, rằm tháng Bảy, ngày giỗ tổ 23 tháng 8 âm lịch, và những ngày giáp tết cuối năm, chùa thường tổ chức phát đồ từ thiện như quần áo và lương thực có khi còn giúp đỡ bằng tiền. Thường thì những dịp như vậy, chùa thường phát từ thiện khoảng 100 đến 200 phần quà, thông qua sự liên kết với chính quyền địa phương để nắm rõ tình hình cụ thể, hoặc cũng có lúc chùa tự đi tới những hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn âm thầm giúp đỡ.
Đến đời Hòa thượng Chánh Quang làm Trụ trì cũng như thế, vẫn tiếp tục duy trì những hoạt động này, xem đây như là những hoạt động thường niên của chùa. Người đồng bào dân tộc chỉ biết làm nông nghiệp, có khi họ đem vài món đồ ăn như nải chuối hay ít măng le cùng những bó rau vào chùa biếu tặng, để tỏ lòng cảm ơn vì sự giúp đỡ của chùa. Hòa thượng rất hoan hỷ thu nhận và lúc nào cũng thế, Ngài luôn có những vật phẩm khác tặng lại một cách rất khéo léo.
Năm 2009, chùa Bác Ái cùng với Phật giáo tỉnh Kon Tum đã tổ chức Đại lễ Quy y cho hơn 4.000 người đồng bào dân tộc thiểu số. Lễ được diễn ra trong khuôn viên chùa Bác Ái, có nhiều vị chư Tôn đức Hòa thượng của Trung ương Giáo hội về tham dự như Hòa thượng Trí Quảng, Hòa thượng Thiện Duyên, Hòa thượng Thiện Trí, Hòa thượng Tấn Đạt, Hòa thượng Đạt Đạo; tại địa phương có sự hiện diện của Hòa thượng Quảng Xã và Hòa thượng Chánh Quang. Sau nhiều ngày chuẩn bị, sáng 19 tháng 3 năm 2009, buổi lễ Quy y được chính thức cử hành, trong không khí trang nghiêm, mọi người ai cũng xúc động, lần Quy y này được báo chí ca ngợi như “Sen nở giữa đại ngàn”, vì lần đầu tiên Phật giáo đã đem được ánh sáng trí tuệ lan toả đến với người đồng bào dân tộc.
Sau Đại lễ quy y là chương trình phát quà từ thiện, chương trình tặng xe đạp cho các em học sinh, tặng xe lăn cho người khuyết tật. Ngoài ra, còn có chương trình khám chữa bệnh phát thuốc miễn phí tại chùa. Công việc này đã thể hiện được tinh thần từ bi ban vui, cứu khổ của đạo Phật, tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm là rách của dân tộc Việt Nam. [Phụ lục 25]
Bên cạnh những công tác với đồng bào người dân tộc thiểu số thì chùa còn nhiều công tác xã hội khác như khi các tỉnh bị lũ lụt thiên tai, chùa thông báo cho bổn đạo Phật tử cùng chung tay và kêu gọi mọi người giúp sức, của ít nhưng lòng nhiều và luôn nhiệt tình trong các công tác từ thiện xã hội.
Trước khi tỉnh Kon Tum quy hoạch hơn bốn mẫu đất trước chùa làm công viên vào năm 2000, khu đất này vốn được dùng để tạo điều kiện giúp đỡ cho những hộ nghèo trong vùng mượn trồng rau muống và không hề thu về bất cứ khoảng lợi nhuận nào từ khu đất này. Có những hộ dân quá nghèo, chùa còn cho đất để mọi người có nơi an cư lập nghiệp.
Trong các buổi lễ hay những buổi giảng pháp, chùa luôn nhắc nhở mọi người phải giữ gìn đạo đức gia đình, làm tròn trách nhiệm của bản thân với gia đình và xã hội, phải tôn trọng tài sản của người khác, phải nói lời chân thật, không được làm tổn hại đến thân thể tánh mạng người khác đặc biệt là không được dùng những chất kích thích làm hại đến trí não như ma túy… phải luôn là một công dân gương mẫu, một người Phật tử thuần thành. Chùa còn phối hợp cùng Nhà nước hướng dẫn người dân nên sống và làm việc theo pháp luật, vận động tuyên truyền cho mọi người cùng chung tay bảo vệ môi trường.
Chùa còn có sân chơi thể thao cho các em thanh thiếu niên vào mỗi buổi chiều như cầu lông, nhằm hướng các em vận động tích cực, tránh những trò chơi tiêu cực như game, bài bạc…
Bên cạnh đó, chùa còn trao những học bổng cho các em học sinh giỏi tại các trường Tiểu học và Trung học, nhằm khuyến khích các em cố gắng hơn nữa để có sự nghiệp tốt trong tương lai, chương trình diễn ra một lần vào mỗi cuối năm học.
This document you requested has moved temporarily.
It's now at http://themes.suckhoevatreem.vn/.